काशिनाथ शांबा लोलयेंकार

काशिनाथ शांबा लोलयेंकार हांचे काव्यझेले

1. काशि म्हंटा
ब्र प्रकाशन, पयली खेप : जानेवारी 1982

2. काशिक म्हणचेंच पड्टा
ब्र प्रकाशन, पयली खेप : सप्टेंबर 1997

3. काशिन म्हणपाचें सोडुंक ना
ब्र प्रकाशन, पयली खेप : ऑक्टोबर 1999

4. काव्यसूत्र
ब्र प्रकाशन, पयली खेप : नोव्हेंबर 2009

5.काशिखंड
ब्र प्रकाशन, पयली खेप : ऑगस्ट 2010

काशिनाथ शांबा लोलयेंकार हांच्या ‘काव्यसूत्र’ ह्या काव्यझेल्याक 2012 वर्सा साहित्य अकादमी पुरस्कार मेळ्ळो.

वेंचिक कविता

(1)
संत काशिनाथाचो एक मुक्त अभंग

काशिनाथ शांबा लोलयेकार म्हंटा तो हांवूच
काम जावच्या आदींच जेचो वैज मेलो तोच हांव काशिनाथ
रावतां वळसो नावाच्या गावांत
खाकेंत कळसो घेवन
इन्नें घेवन फुन्नें तासप म्हजो नॅगॉस

म्हजो जल्म जालो कुकुडशाच्या बारशाक
आनी माजराच्या सटयेक म्हजो मृत्यू
म्हजो जल्म जालो तेका आवयबापुय ऑब्रिगाद
आता म्हज्या मर्णाक ऑब्रिगाद कोण रावतोलो ?

काशि म्हंटा :
म्हज्या फाटसून सगलें सोपलें
तेन्ना कालच्या इतलीच वरां जाल्लीं
.................

(2)
किनारी

न्हये किनारी
उबी एक नारी
नारीच्या थानांचे नारीयल गे
आनी हाणीर घागर घनारी

ती आदी मादी
तिच्या तनांतल्यान व्हावता एकु झरो
जो मेळ्ळां ह्या न्हयेकु
गे इतलेच दर्याक पुरो

आगे बाये नारी
तुजो नर उबो त्या दर्याकिनारी
..........................

(3)
आगे मुजे माय

आगे मुजे माय
मार गे कोराणाय्
लागलो उजो उजो
लागलो मोड्याक उजो

आगे मुजे माय
खोण्टा आता बांय
झोरोच फुटोना
उदोक भेटोना

आगे मुजे माय
कितोली खोल बांय
बांय पावली पाताळाक
उदोक पावलें आभाळाक
.............................

(4)
पिपळ :2

हो पिपळारूखावयलो सळसळपी पानांचो पावस
हीं मदी मदीच चकचकपी सोरपाचीं जोगलां
आनी पिपळ जो पाताळाक वेटाळून बसला

ही रूखामूळांत तेवपी पाच फणांची दिवली
हें वातीर माणून रावलेलें काजुल्याचें रत्न
आनी पिपळाक जो उजवाडाचो उजो लागला

हो वार्‍याच्या वारुळांत वाडलेलो पिपळ
ही सोरपान सोडलेली विश्‍वाची कात
आनी पिपळ जो मळबाचे विष पियोन विश्‍व जाला

ही पिपळाक प्रदशिक्षा घालपी गुरवार बायल
तिच्या गर्भात वाजपी एक पुंगी
आनी पिपळ जो भूकंपावोरी धोलूंक लागला....
....................................…

(5)
वासुचें कांतार

एक आसलो वासु
तो आसल्यार आसूं
नासल्यार नासूं

वासुचें पडलां कोणांक
गा वासुचें पडलां कोणांक

वासु गेलो थिंगा
थिंगा वासुचें कसलें काम
वासु येयलो हिंगा
हिंगा वासुचें कसलें काम
नागडो बेताळो
शेतांत वयतालो
शेतकाराचें मूत पियोन
घरा येतालो

आयकतना वासुचें तोण
उगडेंच उरता
पळयताना वासुचें तोण
उगडेंच उरता
उलयताना मात तेजें तोण
धापलेलें आसता

वासु बाये वासु
वासुच्या जल्माक
रडूं काय हांसूं

वासु म्हणजे वासुदेव न्हूं
वासु म्हणजे
वासुदेव महादेव बाणावलीकार न्हूं
वासु म्हणजे
वासुदेव शांताबाय बाणावलीकार न्हूं
वासु म्हणजे कोणूच न्हूं
वासु कोणूच न्हूं
वासु वासु न्हूं

वासु जायत गेलो
मोटको मोटको
वासुची सावळी जाली
लाम लाम

बाये बाये बांय पळय
बांयतलें उदक पळय
उदकाचो तळ पळय
तळापोना मातयेक
घास मारून रावल्लो वासु पळय

वासु वासु फेस्त पळय
फेस्तांतले लोक पळय
लोकांच्या हातींतले बोमाडे पळय
वासु रेऽऽ
फुट्टा तो बोमाडो तुजो

एक आसलो वासु
कितें सांगू तेजी काणी
जांव आसूं

.............................

(6)
तेहत्तीस कोटी देवांचेर येता आकांत
गायक मारूंक व्हरताना

गायचे बांदलेले चारूय पांय
मळब पळोवपी तिचे दोळे
तिच्या मानेर घाव घालपाक वयर गेल्ले हात
तिचें धडावेगळें जाल्लें शीर

तेहत्तीस कोटी देवांच्या दोळ्यांतल्यान
तेहत्तीस कोटी दुकां
-जीं जावन आसात मनशाचीं क्षुद्र सुखां

गोपाळा
नाका म्हाका
तुज्या गोरवांचें दूद
शेण
मांस

दावें काडून मुक्त कर तुज्या सगल्या गोरवांक
..................................

(7)
हांवें जाहीर केलें
की हांव मोगांत पडलां
म्हजे बायलेच्या

म्हजे भुरगे लजले
म्हजी बायल लजली
म्हाका उगडास जाले
म्हजे लग्नाचे दीस

हांवें जाहीर केेलें
की हांवें म्हज्या बायलेवांगडा लग्नूच करूंक ना
फकत मोग केला

हांवे जाहीर केलें
की हांव घोव न्हूं
हांव बापूय न्हूं
हांव फकत मोगी

आतां हांव, बायल, भुरगीं
सगलींच मोगांत पडल्यांत
आनी आमी सगलींच तिरस्कारान पळयतात
वन्टीवयल्या जल्ल्याक
.............................

(8)
गणपतीक हाडलो हांवे जनांत
गणपतीक पायलो हांवें मनांत
तो अजुनूय आसा म्हज्या मनांत

म्हजें मन म्हणजे एक हुनीर
गणपतीचोच तो
आनी त्या मनांतल्यान भायर पडटा एक मांजर
तेंवूय गणपतीचेंच

हत्ती जो रोखून पळयता गणपतीक
तोवूय म्हज्याच मनांतलो

म्हज्या मनांतल्यान भायर सरतात
असंख्य जनावरां
आनी मनीस
आनी गणपती

म्हज्या पांयां सकयल उदक
म्हज्या तकले वयर उदक
म्हजें मन जालां उदक
................................

(9)
म्हजो प्रवास

सायकलींतल्यान कॉमेस जाल्लो म्हजो प्रवास
आतां मारूती कार मेरेन पावला
निमणो हांव विमान घेवन
वयतलों सदेह सर्गाक

पूण म्हजो प्रवास सोपचोना
तेंच विमान घेवन
हांव येतलों पृथ्वीर
देवतलों गर्भाशयांत

म्हजो जल्म जातलो तेन्ना
हांव चलतलों उदकावेल्यान
पार करतलों सगलो म्हासागर
पूण बुडटलों दोळ्यातल्या उदकांत

म्हाका मर्ण येतलें तेन्ना
हांव चलतलों उज्यावेल्यान
फासतलों राख आंगाक
आनी ल्हावा जावन दड्टलों भूयेंपोंदा

तरीय म्हजो प्रवास सोपचोना
हांव ल्हावा जावन भूंयेतल्यान
दितलों धडक

सगलें नामशेष जातलें
तेन्नाच म्हजें नांव उरतलें
आनी
सोपतलो
म्हजो प्रवास
................................

(10)
भंगलेलो अभंग

केलो तरणेपणांत मुक्तछंद
आतां जाणटेपणांत ओवीछंद
बरोवंक सोदतां अभंग
पूण हांव भंगलां

पांडुरंग रंग भंग
नाका तुजो संग
अख्खी जिणेची जंग
म्हजी म्हजेच कडेन

घमघमतात आंबे काजू
पूण हांव राटाचो राजू
गोळ घेता मडकी म्हजी
बांयच्या तळाक

बांय सुकी दोळें सुके
येवं दी आतां पूर
भरोन येयला ऊर
पूरग्रस्त

मरा मरा जालो
म्हणटां म्हणटां राम राम
सर्गांतल्यान देखी तुकाराम
नरकांतल्या काशिक

काशि म्हणटा : धाड विमान
धाड विमान
धाड विमान

.....................................

(11)
(‘काशिखंडा’तल्या ‘बालसूत्रा’तली एक बालकविता)

म्हजे मम्मीक हांव वळखतालों
आतां म्हज्या डॅडीकूय वळखतां
ल्हवू-ल्हवू जायत आसा वळख
जगाची

म्हाका पळोवन
करतात सगलीं बाबू बाबू
हांव कोण ?
आनी कोण काय हो बाबू ?

म्हाका बोम आवडना
म्हाका आवडतात मम्मीचे दुदुले
पूण कांयच मेळना
हांव चोख चोख चोखतां
मम्मी हालीं मदींच ओकता

आजी म्हणटा म्हाका रोखडीच भयण आसा येवपाची
म्हणजे कितें आसा येवपाचें
तेंच म्हाका कळना

पूण मम्मी वाजेल्या
कित्याक खबर ना
आनी डॅडी वागता आपल्याक कांयच खबर ना कसो

हांव खंयसून येयलां खबर ना
आतां खंय वयतलों खबर ना
भियेवन घट्ट वेंग मारतां हांव
मम्मीच्या वाडत वचपी पोटाक
आनी रड रड रडटां
रडून रडून दमल्या उपरांत
चांदीमामाचे कुशींत दडटां

(ह्या ब्लॉगाखातीर कांय कविता निवडून दिवच्यो अशी विनंती काशिनाथ शांबा लोलयेंकार हांका केल्ली. ह्यो कविता ताणी निवडून दिल्यात. कवितेचे सुर्वेक दिल्ले आंकडे हे ब्लाग करप्यान, कांय कवितेंक शीर्शक ना, देखून नवी कविता सुरू जाता हे समजूपाक दिल्यात.)